Kryzysem finansowym straszyli ekonomiści już od początku wybuchu pandemii. Sytuacja pogorszyła się jeszcze bardziej, gdy pojawiła się wysoka inflacja i banki zaczęły podnosić stopy procentowe. Do tego problemy gospodarcze i napięcia geopolityczne na całym świecie. Skutki kryzysu finansowego są już mocno odczuwalne. Jak będzie przebiegał? Kiedy się skończy? I jak się przygotować na jego przetrwanie?
Czym jest kryzys finansowy?
Współczesny kryzys finansowy to sytuacja, w której rynek jest niestabilny i dochodzi na nim do gwałtownych zmian. Banki, instytucje finansowe i podmioty państwowe mają problemy z uregulowaniem swoich należności w terminie, a nierzadko stają się też niewypłacalne. W krytycznych sytuacjach dochodzi do bankructwa całych państw. Kryzys systemu finansowego powoduje spowolnienie gospodarcze.
Jak przebiega kryzys finansowy?
Jak powstaje kryzys finansowy? Władysław Szymański, profesor nauk ekonomicznych i Szkoły Głównej Handlowej, wskazuje liczne etapy przebiegu kryzysu finansowego. Warto tu wymienić te najważniejsze:
- Napływ kapitału zagranicznego, ożywiającego gospodarkę i pobudzającego akcje kredytu krajowego dzięki liberalizacji przepływów kapitałowych.
- Większa podaż pieniądza, wzrost cen akcji i nieruchomości oraz aktywności firm, a co za tym idzie dobra koniunktura i wzrost gospodarczy oraz wyższy kurs waluty krajowej.
- Rośnie import, z racji braku możliwości pokrycia popytu produkcją krajową, jednocześnie ograniczony jest eksport.
- Pojawia się nierównowaga w bilansie handlowym i płatniczym, a obawa przed jej pogłębieniem powoduje zaostrzenie polityki pieniężnej, czyli podwyżki stóp procentowych.
- Napływa nowy kapitał zagraniczny zwabiony wysokimi stopami procentowymi, co potęguje wzrost waluty krajowej.
- Krajowe przedsiębiorstwa zaciągają tańsze kredyty za granicą, przez co rosną rezerwy walutowe.
- Pogarsza się bilans płatniczy poprzez narastanie obsługi długu zewnętrznego przez firmy krajowe.
- Zaczyna mocno spadać wartość waluty krajowej, bo rezerwy banku centralnego okazują się być niewystarczające przy silnej presji walut obcych na krajową.
- Załamanie kursowe i deprecjacja waluty, co utrudnia płatności firmom.
- Spekulanci zwiększają pożyczki na krótki okres, co podnosi stopy procentowe.
- Pogarsza się sytuacja przedsiębiorstw i banków.
- Rośnie oprocentowanie depozytów, ale nie ma możliwości podniesienia oprocentowania kredytów.
- Spadają ceny akcji i nieruchomości.
- Rosną koszty importu.
- Banki nie mogą już pomagać firmom, a te nie są w stanie wywiązać się ze zobowiązań, co powoduje masowe bankructwa.
Skutki kryzysu dla społeczeństwa i gospodarki
Jakie są skutki kryzysu finansowego dla społeczeństwa i gospodarki? Przede wszystkim dochodzi do trudności ze spłatą zobowiązań przez firmy, co często kończy się niewypłacalnością. W tej sytuacji spada zatrudnienie w wielu przedsiębiorstwach i pojawia się mniej miejsc pracy. Rosną też ceny nieruchomości i wynajmu. Spada wartość waluty krajowej, wzrasta inflacja, podnoszone są stopy procentowe, co przekłada się na problemy z kredytowaniem.
Kryzys finansowy: prognozy
Jaka jest obecnie prognoza wyjścia z kryzysu finansowego? Nie jest ona zbyt optymistyczna dla Polski i dla świata. Sam fakt, że będzie spadać inflacja, bo szczyt jej mamy już za sobą, nie spowoduje automatycznie obniżki stóp procentowych. Muszą zniknąć czynniki, które wpływają na wysoką inflację, czyli problemy z dostawami surowców, zatory w łańcuchu dostaw, napięcia geopolityczne. Realnie przewiduje się, że walka z kryzysem potrwa co najmniej do 2025 roku.
Jak się przygotować na kryzys finansowy?
Nie ma już czasu pytać, czy Polsce grozi kryzys finansowy – on jest już faktem, a obecnie jest czas na to, by przygotować się na jego przetrwanie. Tym bardziej, że możemy się z nim zmagać jeszcze przez kilka lat. Warto przede wszystkim przygotować poduszkę finansową, czyli oszczędności na czarną godzinę. Dotyczy to zarówno gospodarstw domowych, jak i firm, które powinny odłożyć środki na czas gorszej koniunktury, by móc opłacać stałe wydatki. Właściciele przedsiębiorstw powinni monitorować bilans finansowy firmy pod kątem tego, z jakich wydatków czy inwestycji chwilowo zrezygnować. Gdy pojawią się problemy z płynnością, lepiej nie sięgać po drogie obecnie kredyty, ale po np. faktoring. Pozwoli on na uzyskanie szybciej środków z wystawionych faktur, a nie wymaga spełniania tak wyśrubowanych warunków jak ubieganie się o kredyt. Co więcej, jest też tańszym instrumentem niż kredyt bankowy. Dowiedz się szczegółów, kontaktując się z nami.