Miesiąc: grudzień 2018

Rząd obiecuje egzekwowanie Konstytucji dla Biznesu i otwiera pierwsze oddziały Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców. Te działania nie powinny dziwić, gdyż małych i mikrofirm jest w Polsce 1,94 mln i stanowią aż 96 proc. wszystkich przedsiębiorstw. Do tego – jak pokazuje badanie SMEO i ERIF BIG – dla ponad połowy z nich prowadzenie firmy to ciągła walka z czasem lub nieuczciwymi kontrahentami.


W najnowszym badaniu “Bezpieczeństwo małych firm w Polsce” SMEO i ERIF BIG, wzięło udział ponad pół tysiąca polskich mikroprzedsiębiorców. Główny wniosek? Mali przedsiębiorcy  przyzwyczaili się do zaciągania długów. Chętnie pożyczają od znajomych oraz zaciągają różne formy kredytu.

– Raport pokazuje, że wyzwaniem jest oswojenie ich z bardziej zaawansowanymi i dopasowanymi do ich potrzeb metodami zabezpieczania gotówki dla firmy – mówi Michał Pawlik, prezes spółki SMEO – fintechu oferującego faktoring online.

Jedna trzecia przedsiębiorców narzeka na niespłacane w terminie faktury. W ciągu ostatnich dwóch lat aż 63 proc. firm nie uzyskało należności za wykonaną usługę. W ogóle nie otrzymało jej 27 proc. respondentów, a w przypadku 36 proc. przedsiębiorstw klient zapłacił tylko część pieniędzy.

Ten sam (dobry) wzrost, te same (złe) nawyki

“Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce” PARP-u podaje, że odsetek mikrofirm w strukturze wszystkich przedsiębiorstw wynosi ponad 96,2 proc. i systematycznie rośnie. Rośnie też udział przedsiębiorstw w tworzeniu PKB (z 71,1 proc. w 2008 roku do 74 proc. w 2015), w czym swój największy udział mają właśnie mikroprzedsiębiorstwa (30,5 proc.). – Charakteryzuje je niestety niska przeżywalność. Po pierwszym roku działalności znika średnio co trzecia z nich. Także w kolejnych latach ich sytuacja finansowa pozostaje relatywnie trudna – mówi Pawlik.

Mimo to 64 proc. właścicieli małych firm – jak wynika z badania SMEO – decyduje się zarządzać finansami na własną rękę. Co trzeci przedsiębiorca decyduje się na zewnętrzną firmę księgową, mniej niż co dziesiąty zatrudnia lub deleguje do tego pracownika.

Kryzys? Nie zapłacą dostawcom lub wezmą kredyt

Problemem polskich mikroprzedsiębiorstw jest niska świadomość, w jaki sposób profesjonalnie zarządzać finansami. W obliczu trudności finansowych właściciele najczęściej sięgają po prywatne środki na ratowanie firmy. Postępuje tak aż 34 proc. przebadanych. Kolejnych 20 proc. przyznaje, że pieniądze pożycza od znajomych. Co piąta firma popadająca w kłopoty opóźnia płatności wobec dostawców, czyli robi dokładnie to samo, czego sama doświadcza. Tyle samo decyduje się zaciągnąć kredyt. Inne metody stabilizowania i zabezpieczania finansów – takie, jak faktoring, usługi prawników lub windykatorów – stosowane są przynajmniej dwukrotnie rzadziej.

Ale zamiast reagować na kryzysy, można by im przeciwdziałać. Polskie firmy tego nie robią. Przykład? Co czwarta nie sprawdza przed rozpoczęciem współpracy, czy ich nowy kontrahent w ogóle istnieje.

Jaki będzie 2019 rok?

Trwają prace nad organizacją pracy Biura Rzecznika MŚP. Przedsiębiorcy z czterech pierwszych województw (małopolskiego, podkarpackiego, śląskiego i świętokrzyskiego) mają możliwość skorzystać z pomocy prawnej w Krakowie, a w środę (19 grudnia) otwarto warszawską placówkę. Biuro chwali się interwencją w sprawie głośnej prowokacji urzędniczek skarbówki z Bartoszyc, w której dwie pracownice urzędu wymieniły u mechanika żarówkę za 10 zł, po czym nałożyły wysoką karę za niewystawienie paragonu. O tym, czy mikroprzedsiębiorstwa faktycznie skorzystają na działalności Biura, przekonamy się wkrótce.

W grudniu podpisany został przez Prezydenta RP tzw. “Pakiet MŚP”, likwidujący obowiązek okresowych szkoleń BHP dla blisko 6 mln pracowników administracyjno-biurowych czy umożliwiający wliczanie pracę małżonka w koszty uzyskania przychodu. Część specjalistów zwraca jednak uwagę na to, że większość proponowanych działań w większym stopniu wpływa na działalność średnich firm, a nie tych mikro – zatrudniających mniej niż 9 osób, a bardzo często niezatrudniających nikogo.

Jesteśmy przekonani, że wszelkiego rodzaju nowe instrumenty prawne, w które wyposażeni będą polscy przedsiębiorcy czy nowe instytucje wspierające przedsiębiorców, są potrzebne. Jednakże do skutecznej walki z pojawiającymi się problemami finansowymi potrzebne są szersze zmiany systemowe. Dobry kierunek wyznacza w tym zakresie Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii, które aktualnie konsultuje projekt o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych. To pakiet zmian w kilku regulacjach (m.in. w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych czy szeregu ustaw podatkowych), które zmierzają do przeciwdziałania zjawisku zatorów płatniczych. Ważnym przy tym jest, aby projektodawcy wsłuchiwali się w głos przedsiębiorców. Ci najlepiej wiedzą, jakie instrumenty są im niezbędne, aby walka z problemami płynności finansowej była skuteczna. Stąd jako KPF systematycznie zbieramy takie postulaty od naszych firm członkowskich, które następnie przekazujemy projektodawcom dla celów merytorycznej dyskusji nad kształtem przyszłych regulacji w tym obszarze

– mówi Marcin Czugan, wiceprezes Zarządu Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce.Odpowiedzialność spoczywa też na instytucjach finansowych.

Rosnąca liczba mikrofirm, ich potencjał rozwoju oraz niezagospodarowane potrzeby powinny skłonić sektor nowoczesnych usług finansowych do podjęcia intensywniejszych wysiłków mających na celu dostosowanie produktów finansowych do oczekiwań tej niezwykle różnorodnej i ważnej grupy przedsiębiorców. Jako nowoczesny faktor oferujemy wszystkie nasze działania przez internet, z maksymalnie uproszczonymi zasadami i brakiem biurokracji. Otworzyliśmy właśnie możliwość finansowania faktur dla startupów – czyli wszystkich przedsiębiorstw od pierwszego dnia ich powstania

– mówi Michał Pawlik, prezes SMEO.

Badanie “Bezpieczeństwo finansowe małych firm w Polsce” zostało przeprowadzone w sierpniu 2018 roku z zastosowaniem metody CAWI (Computer-Assisted Web Interview). Zrealizowano łącznie 527 wywiadów z właścicielami lub współwłaścicielami mikrofirm zarejestrowanych na terenie Polski. W ankietach pytano o sytuację finansową firmy w ciągu ostatnich dwóch lat działalności.

Polska gospodarka jest jak pędzący pociąg, który nie zwalnia biegu. Chociaż dla handlu grudzień jest okresem żniw, nie dajmy się zwieść świątecznym statystykom. W ciągu ostatnich dwóch lat aż 45 proc. polskich przedsiębiorców doświadczyło problemów finansowych, a co druga mała firma handlowa narzeka na zbyt niską sprzedaż – wynika z badania „Bezpieczeństwo finansowe małych firm w Polsce” zrealizowanego przez firmę faktoringową SMEO we współpracy z ERIF Biuro Informacji Gospodarczej.

Statystyki potwierdzające dobrą kondycję gospodarki dobrze wyglądają na slajdach, ale rzeczywistość małego biznesu nie zawsze jest tak różowa. 45 proc. polskich małych firm doświadczyło problemów finansowych w ciągu ostatnich 24 miesięcy, 10 proc. zmaga się z nimi regularnie, a 55 proc. przedsiębiorców popadło w nie wielokrotnie.

Z kolei w sektorze handlu główną przyczyną problemów finansowych, bo aż w 48 proc., są małe przychody bądź zbyt niska sprzedaż. Z uwagi na specyfikę handlu, który w wielu wypadkach podatny jest na sezonowość, brak regularnych przychodów dotyka 24 proc. handlowców – czytamy w badaniu SMEO i ERIF Biuro Informacji Gospodarczej.

Niedzielny niepokój małych firm

Na fali dobrej koniunktury biznesowi nie brakuje powodów do satysfakcji, ale handlowcy mają nieco odmienne zdanie. W związku z obowiązującym od 1 marca 2018 zakazem handlu w niedzielę, w tym roku sklepy musiały wykreślić ze swojego kalendarza 23 dni sprzedaży. Rok 2019 będzie dla nich uboższy aż o 37 niedziel. Nic dziwnego, że pojawiają się powody do niepokoju. W Polsce działa 262,5 tys. sklepów, a jak wyliczyła firma analityczna Bisnode Polska, w pierwszej połowie 2018 r. zamknięto 8,8 tys. placówek, głównie spożywczych i odzieżowych.

W tym roku PKB ma osiągnąć poziom 5,2 proc. Polska gospodarka jest liderem wzrostów w Europie. To w dużej mierze zasługa małych i mikrofirm, które są kołem zamachowym polskiej gospodarki. Jest ich blisko 1,94 mln, to aż 96 proc. wszystkich przedsiębiorstw. Trzy na cztery mikroprzedsiębiorstwa działają w usługach i handlu i generują 40 proc. miejsc pracy. Jednocześnie to właśnie te firmy są najbardziej efektywne kosztowo i najbardziej rentowne.

Przeszkody są, ale do pokonania

Małe i mikrofirmy funkcjonują w wysoce konkurencyjnym otoczeniu i zwykle na niskich marżach, dlatego ta właśnie grupa przedsiębiorstw najczęściej mierzy się z problemami z płynnością finansową.

Badanie Bezpieczeństwo finansowe małych firm w Polsce pokazuje z jak wieloma czynnikami ryzyka radzą sobie właściciele mikroprzedsiębiorstw w sektorze handlu. Poza wspomnianą już główną przyczyną – zbyt niskimi dochodami, która dotyka niemal połowy ankietowanych, dla 33 proc. handlowców prawdziwym wyzwaniem są zbyt wysokie koszty prowadzenia działalności. Potwierdzają to najnowsze dane GUS dotyczące koniunktury gospodarczej. Wynika z nich, że zasadnicze trudności, jakie zgłaszają przedsiębiorstwa z większości sektorów związane są aktualnie z rosnącymi kosztami zatrudnienia i niedoborem wykwalifikowanych pracowników. Niekontrolowany wzrost cen stał się wyzwaniem w ostatnich miesiącach dla branży budowlanej, ale również dla 11 proc. handlowców błędne szacunki lub niedoszacowanie kosztów zleceń są źródłem ich finansowych problemów.

Badanie „Bezpieczeństwo finansowe małych firm w Polsce” zostało zrealizowane przez firmę faktoringową SMEO we współpracy z ERIF Biuro Informacji Gospodarczej.Źródłem ich problemów finansowych są również, kolejno:  brak regularnego przychodu (24 proc.), utrata kluczowych klientów (21 proc.), czasowy brak środków finansowych lub utrata płynności (17 proc.) oraz reklamacje klientów (12 proc.).

Małe firmy potrafią sobie radzić z problemami

Choć przedsiębiorcy mocno stąpają po ziemi, to nie brak im optymizmu. 48 proc. dostrzega, że koniunktura w gospodarce poprawiła się w ciągu ostatniego roku oraz doceniają pozytywne trendy, takie jak stabilizacja kosztów zatrudnienia.

Dane o bezrobociu za wrzesień wskazują na jego spadek do rekordowo niskiego poziomu 5,7 proc. Z pomocą biznesowi przychodzą emigranci, z których aż 587 tys. opłaca składki ZUS. Najliczniejszą grupę stanowią Ukraińcy, którzy z kolei deklarują gotowość wyjazdu do Niemiec, otwierających dla nich rynek pracy. Dla handlowców to niepokojąca perspektywa, gdy pod znakiem zapytania stoi stabilność prowadzenia biznesu.

Kiedy jednak muszą znaleźć rozwiązanie, jak w sytuacji kryzysu reagują przedsiębiorcy?

Z naszego badania wynika, że właściciele firm najczęściej sięgają po środki prywatne, zwracają się o pomoc do znajomych, rzadziej wspierają się kartą kredytową, otwierają linię kredytową w rachunku bądź uruchamiają rezerwę finansową. Te rozwiązania nie zawsze są jednak dostępne dla młodych firm czy przedsiębiorców znajdujących się w tymczasowo gorszej sytuacji. Wówczas alternatywą pozostaje faktoring, z którego korzysta średnio już 10 proc. polskich przedsiębiorców. Z kolei wśród firm z sektora handlu z usługi faktoringu korzysta nieco więcej, bo 11 proc. firm. To dogodne i szybkie rozwiązanie uwalniające środki z wystawionych faktur na spłatę bieżących zobowiązań i inwestycje w dalszą działalność

– wyjaśnia Michał Pawlik, prezes SMEO, firmy oferującej faktoring online.

Badanie „Bezpieczeństwo finansowe małych firm w Polsce” zostało zrealizowane przez firmę faktoringową SMEO we współpracy z ERIF Biuro Informacji Gospodarczej.

Handel rośnie w sieci

Antidotum na problemy dla detalistów jest śledzenie trendów w biznesie, a te nie pozostawiają wątpliwości. Polacy pokochali zakupy w internecie, a handel internetowy pobije w tym roku kolejny rekord. Udział e-commerce w Polsce w stosunku do handlu detalicznego ogółem stanowi 5 proc. i zbliża się do 10 proc. średniej światowej, wynika z raportu firmy doradczej PwC. Z kolei według opublikowanego w grudniu raportu Deloitte,  44 proc. budżetu przeznaczonego na prezenty (z kwoty 532 zł) zostanie w e-commerce. W zakupach online jesteśmy w Europie na trzeciej pozycji tuż po Brytyjczykach i Niemcach, wyprzedzając w tym roku Holandię.

Klienci z ufnością patrzą w portfele

Dobre nastroje konsumentów odzwierciedla bieżący wskaźnik ufności konsumenckiej z listopada 2018, publikowany przez GUS. Konsumenci z ufnością patrzą na przyszłą sytuację ekonomiczną kraju, ale przede wszystkim dobrze oceniają sytuację finansową swoich gospodarstw domowych. Odzwierciedlenie dobrego stanu domowych finansów znajdziemy także w opublikowanym właśnie przez Związek Banków Polskich raporcie „Świąteczny portfel Polaków 2018”. Aż 86 proc. Polaków nie zamierza korzystać z dodatkowego finansowania przy organizacji świąt, posiłkując się wyłącznie własnymi oszczędnościami.

Badanie “Bezpieczeństwo finansowe małych firm w Polsce” zostało przeprowadzone w sierpniu 2018 roku z zastosowaniem metody CAWI (Computer-Assisted Web Interview). Zrealizowano łącznie 527 wywiadów z właścicielami lub współwłaścicielami mikrofirm zarejestrowanych na terenie Polski. W ankietach pytano o sytuację finansową firmy w ciągu ostatnich dwóch lat działalności.