Miesiąc: listopad 2018

Faktoring dla firm umożliwia wniesienie gotówki do swojego biznesu bez potrzeby zadłużenia siebie lub swojej firmy. Brzmi jak idealne rozwiązanie dla Twojej firmy? Możliwe, ale pod pewnymi warunkami. Sprawdź, czy je spełniasz.

Co to jest faktoring? Możesz traktować go jako alternatywę dla tradycyjnego kredytu albo – lepiej – jako jego uzupełnienie. Zapewnia natychmiastowy dostęp do środków finansowych, skraca cykl obrotu gotówką w Twojej firmie, dzięki temu pozwala Ci – ze spokojniejszą głową – rozwijać dalej biznes.

Dla kogo jest faktoring?

Podręcznikowo rzecz ujmując, faktoring jest dla firmy, która:

• stosuje odroczone, długie terminy płatności (inaczej określane mianem kredytu kupieckiego);
• poszukuje bezpiecznych źródeł finansowania swojej bieżącej działalności;
• chce zabezpieczyć się przed ewentualnymi zatorami płatniczymi;
• poszukuje kompleksowych usług finansowych ułatwiających zarządzanie płynnością finansową swojej firmy.

Jedna kluczowa uwaga – faktoring jest usługą dla firmy, która może pochwalić się zdrową sytuację finansową i zdrowymi relacjami ze swoimi kontrahentami. Jeśli masz niespłacone długi lub – co gorsza – jesteś na skraju bankructwa, faktoring na pewno Cię nie uratuje (i tak nie przejdziesz pozytywnie weryfikacji).

Faktoring dla firm – w jakich sytuacjach się sprawdza?

Nawet jeśli spełniasz wszystkie wyżej wymienione warunki, faktoring nadal nie musi być dobrym rozwiązaniem dla Twojej firmy. Dlatego przygotowaliśmy bardziej praktyczne zestawienie sytuacji, w jakich warto sięgnąć po faktoring.

1. Krótkoterminowe problemy z płynnością finansową

Prowadzisz biznes już od jakiegoś czasu. Pomimo, że miesięcznie czy kwartalnie bilans przychodów i kosztów się zgadza, to czujesz się niepewnie. Może masz niewielkie firmowe oszczędności, a może Twoi kontrahenci oczekują od Ciebie jeszcze dłuższych terminów płatności. Wystarczy, że jeden czy dwóch Twoich klientów przestanie płacić Ci w terminie i już będziesz mieć kłopoty z wywiązywaniem się ze swoich stałych zobowiązań.

Mówiąc najprościej, faktoring uwalnia Twoje pieniądze “zamrożone” w fakturach. Możesz nimi szybciej dysponować i np. na czas regulować swoje najpilniejsze zobowiązania (np. ZUS, podatki, spłata kredytu).

2. Kontrakt z dużym kontrahentem (stawiającym warunki)

Twoja firma podpisała kontrakt z kontrahentem, który znacząco przerasta Cię rozmiarami. Duży kontrakt to duża wypłata – może ona „żywić” Twoją firmę przez wiele miesięcy. Nawet jeśli udaje Ci się wynegocjować płatność za poszczególne etapy projektu, to i tak długie terminy płatności (45, 60, a nawet więcej dni) są często nienegocjowalnym warunkiem w umowie. A one niestety także mogą “zabić” firmę, a już na pewno zachwiać jej płynnością.

W sytuacji, gdy musisz długo czekać na wypłatę od kontrahenta – który dodatkowo zapewnia duży procent wszystkich Twoich przychodów – ryzyko zatorów płatniczych wzrasta. A kilka zatorów może spowodować utratę płynności finansowej całej firmy. Dzięki faktoringowi natychmiast dysponujesz należną Ci gotówką.

3. Stała współpraca z tymi samymi klientami

Prowadzisz firmę – najpewniej handlową lub produkcyjną – która ma stałe rynki zbytu na oferowane przez siebie produkty lub usługi. Masz powracających, płacących klientów – jedyny mankament polega na tym, że preferują oni długie terminy na fakturach. Sporadycznie – np. w gorszych dla swoich branż miesiącach – zdarza się, że płacą po terminie

Taka sytuacja to niemal podręcznikowy przykład, kiedy warto sięgnąć po faktoring. Nie tylko jest on narzędziem do poprawy bieżącej sytuacji finansowej firmy, co raczej do jej kontrolowania. Może służyć także do administrowania wierzytelnościami – w tym do monitoringu i ściągania należności.

4. Sezonowość sprzedaży

Jesteś małą firmą handlową – np. produkujesz i sprzedajesz unikalne kosze prezentowe. Masz kumulacje sprzedaży na przemian z zerową sprzedażą w niektórych miesiącach. Cechą charakterystyczną Twojego biznesu jest więc sezonowość – np. 60 proc. Twoich rocznych przychodów przypada na ostatni kwartał roku, 30 proc. na drugi kwartał, a pozostałe 10 proc. rozkłada się na pozostałe miesiące. Zdecydowana większość Twoich klientów to duże korporacje kupujące kosze w ilościach hurtowych (i z rzadka płacące z góry).

Konieczność zaangażowania większych środków w sezonie oraz wydłużone terminy spłaty należności wręcz wymuszają na Tobie poszukiwanie dodatkowych źródeł finansowania. I mogą to być właśnie środki uzyskane na drodze faktoringu.

5. Brak zdolności kredytowej

Niemal każdy dzień prowadzenia biznesu to dla Ciebie walka. Zwłaszcza z czasem. Twoja firma nie posiada odpowiedniej zdolności kredytowej – np. z racji krótkiej historii kredytowej. To wszystko powoduje, że ciągle masz problem z wypracowaniem płynności finansowej.

Oddanie np. części swoich należności do sfinansowania przez faktora pozwoli Ci odetchnąć. Zamiast zajmować się prośbami do klientów o przyspieszenie płatności, możesz poświęcić swój czas na zdobywanie nowych klientów.

Kiedy faktoring online jest dobrym rozwiązaniem?

Mówiąc najkrócej – wtedy, kiedy masz mało czasu.

Z punktu widzenia przedsiębiorcy, kluczową różnicą między tradycyjnym faktoringiem (oferowanym m.in. przez banki) a faktoringiem online (takim jak SMEO) jest maksymalne uproszczenie procesu. Nie trzeba udawać się do placówki stacjonarnej z plikiem papierowych zaświadczeń. Weryfikacja klienta i decyzja o przyznaniu limitu finansowania trwa kilka minut, a całość procesu odbywa się w pełni online. Finansowanie faktur również odbywa się “samoobsługowo” i całkowicie online – dzięki temu gotówkę ze swojej faktury masz w 15 minut na koncie.

Pamiętaj jednak, że faktoring nie zawsze musi okazać się idealnym wyjściem z problemów związanych np. z niewypłacalnością Twoich kontrahentów. Faktoring to nie windykacja.

Jeśli wystawiasz faktury z długim terminem płatności, mogłeś spotkać się z sytuacją, kiedy Twój kontrahent – zgodnie z prawem! – ograniczył Ci możliwość dowolnego rozporządzania Twoją należnością. W jaki sposób? Poprzez wprowadzenie do umowy zakazu cesji wierzytelności.

Wyobraź sobie, że dostajesz propozycję kontraktu od dużego podmiotu. Stawia on jednak jeden warunek – w umowie będzie widniał zapis o zakazie cesji wierzytelności. Godzisz się na to, choć wiesz, że ten zapis może wiązać się z problemami z płynnością finansową.

W Polsce zakaz cesji jest dość częstym instrumentem stosowanym przez duże przedsiębiorstwa wobec słabszych kontrahentów. Duże spółki stosują to rozwiązanie, gdy nie chcą być zaskakiwane zmianą wierzyciela, który mógłby np. okazać się podmiotem równie silnym, jak oni sami, a co za tym idzie – mógłby wywierać presję na terminowe płatności zobowiązań.

Dlatego grupą najbardziej pokrzywdzoną klauzulą o zakazie cesji są najmniejsze firmy. Ich zasoby finansowe i osobowe są zwykle mocno ograniczone, przez co jest im szczególnie trudno skutecznie domagać się płatności od znacznie większego kontrahenta.

Przeczytaj: Długie terminy płatności – co może zrobić przedsiębiorca?

Według raportu “Bezpieczeństwo finansowe małych firm w Polsce” opracowanego przez SMEO we współpracy z Erif BIG, blisko połowa (45%) polskich mikrofirm w ciągu ostatnich dwóch lat doświadczyła problemów finansowych, niezależnie od sektora działalności, wielkości zatrudnienia czy formy organizacji prawnej przedsiębiorstwa.

Ograniczenie lub całkowite zniesienie zakazu cesji mogłoby istotnie poprawić kondycję finansową właśnie tych najmniejszych podmiotów. Mali przedsiębiorcy mieliby większe możliwości przeniesienia ryzyka nieterminowego regulowania należności na podmioty silniejsze finansowo (np. na faktora).

Cesja wierzytelności – co to jest

Najpierw kilka trudnych wyrażeń (którymi operuje Kodeks cywilny, więc powinieneś je znać):

W ramach każdego zobowiązania jedna ze stron ma prawo żądać spełnienia jakiegoś świadczenia, a druga ma obowiązek to żądanie spełnić. Strona uprawniona to wierzyciel, a jej prawo to wierzytelność. Strona zobowiązana to dłużnik, a jej obowiązek to dług.

Cesja wierzytelności polega na przeniesieniu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi na nowego nabywcę (nowego wierzyciela). W tym celu strony zawierają umowę. Po jej podpisania cały ciężar odzyskania długu spada na nowego wierzyciela.

Cesja wierzytelności najczęściej dotyczy pojedynczych zobowiązań, ale może i dotyczyć większej liczby wierzytelności jednocześnie.

Cesja wierzytelności a faktoring

Decydując się na faktoring i podpisując umowę z firmą faktoringową, w chwili przekazania faktury do finansowania dokonujesz cesji wierzytelności.

Cesja może być jawna – gdy Ty lub Twój faktor informujecie o jej dokonaniu kontrahenta, a każda zgłoszona do finansowania faktura zawiera informację o cesji.

Cesja może być cicha – wtedy wystarczy, że zmienisz numer konta do zapłaty na fakturze na ten należący do Twojego faktora, a jednocześnie nie masz obowiązku poinformowania kontrahenta o samej cesji.

Zgodnie z polskim prawem, przedsiębiorca nie musi pytać swojego kontrahenta o to, czy zgadza się na cesję. Wystarczy go poinformować, że zmienił się jego wierzyciel i teraz ma zapłacić komuś innemu. W rzeczywistości jednak kontrahenci często ograniczają możliwość skorzystania z takiego rozwiązania, wpisując zawczasu zakaz cesji do umów czy zleceń.

Polscy przedsiębiorcy o zakazie cesji

Jak pokazują badania, stosowanie zakazu cesji w umowach handlowych jest dość powszechną praktyką.

Aż 76 proc. polskich firm spotkało się ze zjawiskiem stosowania przez odbiorców zakazów przelewu wierzytelności – wynika z niedawno opublikowanej ankiety Polskiego Związku Faktorów na grupie 580 polskich firm.

62 proc. ankietowanych spotkało się z praktyką gotowości wyrażenia zgody na cesję przez odbiorcę w zamian za zaoferowanie im lepszych warunków handlowych (dłuższy termin płatności, niższa cena, etc.). A zatem sytuacja, kiedy dłużnicy uzależniają dokonanie zapłaty od udzielenia dodatkowych upustów, nie jest odosobnionym przypadkiem.

Co ciekawe, dla 38 proc. firm zakaz cesji był powodem niepodjęcia współpracy z danym odbiorcą.

Cesja wierzytelności a płynność finansowa

Z punktu widzenia małego przedsiębiorcy, najbardziej pożądanym modelem współpracy jest ten z krótkim terminem płatności. Nie powoduje zatorów płatniczych, dzięki czemu możesz realizować wszystkie swoje płatności w terminie.

Nie zawsze jednak jako przedsiębiorca masz wystarczająco siły i determinacji, by wymusić krótkie terminy płatności. Dochodzi zatem do sytuacji, kiedy jesteś zmuszony do finansowania swoich dłużników i z tego powodu sam potrzebujesz pieniędzy na poprawę płynności.

Zakaz cesji często uniemożliwia jednak przedsiębiorcy uzyskanie lepszych warunków finansowania. Trudniej nie tylko o faktoring, ale także np. o kredyt, ponieważ nie można przenieść należności na bank.

Biorąc pod uwagę fakt, że polskie mikro i małe firmy to trzon polskiej gospodarki (odpowiadają za zatrudnienie ponad 52 proc. wszystkich pracowników!), ograniczenie możliwości stosowania zakazu cesji albo jego całkowita eliminacja bardzo by się przysłużyły dalszemu rozwojowi gospodarczemu.

*SMEO jako członek Polskiego Związku Faktorów bierze udział w kampanii “Wolne faktury – bez zakazu cesji”

Źródło danych: Ankieta Polskiego Związku Faktorów na grupie 580 polskich firm, listopad 2018