Prowadzenie firmy to nieustanne dążenie do zwiększania efektywności operacyjnej, co przekłada się na wzrost aktywów i środków obrotowych. Aktywa obrotowe są kluczowym elementem finansów każdej firmy, ponieważ obejmują wszystkie zasoby, które mogą być szybko zamienione na gotówkę, takie jak zapasy, należności czy środki pieniężne. Warto dowiedzieć się, jak skutecznie nimi zarządzać, aby firma mogła się rozwijać, i jak je zwiększyć.
Aktywa i środki obrotowe: co to?
Rzeczowe aktywa obrotowe to zasoby w firmie, które mają być zużyte lub sprzedane w ciągu 12 miesięcy lub normalnego cyklu operacyjnego. Obejmują zapasy, czyli materiały nabyte do zużycia wewnętrznego, produkty gotowe, półprodukty oraz towary przeznaczone do sprzedaży. Zalicza się do nich także produkcję w toku, czyli produkty, które są w trakcie wytwarzania. Finansowe środki obrotowe to m.in. środki pieniężne, instrumenty kapitałowe oraz prawa wynikające z kontraktów, które mogą być zamienione na gotówkę w ciągu 12 miesięcy. Należności krótkoterminowe obejmują zobowiązania z tytułu dostaw i usług wymagalne w tym okresie.
Poprawa stanu aktywów obrotowych w firmie
Istnieje kilka sposobów na to by dbać o środki obrotowe i tym samym utrzymywać właściwą płynność finansową przedsiębiorstwa.
Optymalizacja zarządzania zapasami
Zarządzanie zapasami ma bezpośredni wpływ na aktywa obrotowe w firmie. Efektywne monitorowanie stanu zapasów i unikanie nadmiernych zakupów pozwala na optymalizację środków, które mogłyby być zamrożone w postaci magazynowanych towarów. Warto zainwestować w nowoczesne narzędzia do zarządzania zapasami, które pomogą w bieżącej kontroli poziomu towarów i ich rotacji. Automatyzacja procesów magazynowych oraz analiza sezonowości popytu pozwolą na lepsze zarządzanie tym elementem aktywów obrotowych.
Skuteczne zarządzanie należnościami
Należności to ważna część aktywów obrotowych. Opóźnienia w spłatach od klientów mogą wpływać na płynność finansową firmy, dlatego istotne jest wdrożenie skutecznych procedur windykacyjnych. Regularne przypomnienia o zbliżających się terminach płatności oraz wprowadzenie zniżek za wcześniejsze uregulowanie faktur mogą pozytywnie wpłynąć na terminowość spłat. Warto również rozważyć współpracę z firmami windykacyjnymi lub sprzedaż wierzytelności, co pomoże szybciej odzyskać środki obrotowe.
Negocjowanie lepszych warunków płatności
Jednym z kluczowych sposobów na poprawę środków obrotowych jest negocjowanie korzystniejszych warunków płatności zarówno z dostawcami, jak i odbiorcami. Wydłużenie terminów płatności dla dostawców może zwiększyć dostępność gotówki w firmie, co przełoży się na większe możliwości inwestycyjne. Z kolei skrócenie terminów płatności dla klientów pozwoli na szybsze odzyskanie środków obrotowych.
Zwiększenie stanu środków obrotowych
Firma może też spróbować finansowania obrotowego, które wpłynie na zwiększenie stanu środków. Do wyboru jest kilka metod tego typu finansowania zewnętrznego.
Kredyty obrotowe, kredyty w rachunku bieżącym i kredyty odnawialne
Kredyty obrotowe to krótkoterminowe lub średnioterminowe finansowanie (do kilku lat), które ma na celu zwiększenie płynności firmy, umożliwiając jej rozwój. Wysokość dostępnego kredytu zależy od wielu czynników, w tym rodzaju działalności firmy. Można także ubiegać się o pożyczkę ratalną, udzielaną na prostszych zasadach niż kredyt.
Faktoring
Faktoring to usługa finansowa, która pomaga firmom szybciej uzyskać gotówkę za wystawione faktury. Gdy podmiot sprzedaje towar lub usługi, wystawia fakturę z odroczonym terminem płatności i musi czekać na przelew np. 30 dni lub dłużej. Faktoring polega na tym, że firma przekazuje tę fakturę instytucji faktoringowej, która wypłaca większość jej kwoty niemal od razu (zazwyczaj około 80-90%). Resztę otrzymuje po opłaceniu faktury przez kontrahenta, pomniejszoną o prowizję dla faktora. Dzięki temu firma nie musi czekać na zapłatę i ma płynność finansową. Jest to skuteczna metoda na szybkie odblokowanie kapitału obrotowego, ale kwota finansowania jest ograniczona przez wartość należności firmy.
Faktoring odwrotny
Faktoring odwrotny to sposób na finansowanie zakupów firmy, bez obciążania własnych środków w danym momencie. W ramach tego rozwiązania faktor (instytucja finansująca) opłaca faktury dostawców bezpośrednio, a przedsiębiorstwo spłaca zobowiązanie w ustalonym terminie. Dzięki temu firma może opóźnić płatność, a faktor monitoruje przeznaczenie środków na zakup towarów lub usług.
Refinansowanie aktywów
Jeśli firma nie może uzyskać niezabezpieczonego finansowania, czyli po prostu pożyczki z oprocentowaniem, może wykorzystać swoje aktywa do pozyskania kredytu zabezpieczonego. Kwota, jaką firma może uzyskać, zależy od wartości aktywów użytych jako zabezpieczenie.
Finansowanie VAT
To forma kredytu obrotowego przeznaczona na pokrycie płatności podatku VAT, która może być szczególnie przydatna, gdy firma ponosi wysokie koszty z tego tytułu. Kredyt ten pomaga pokryć te zobowiązania do momentu, gdy firma otrzyma zwrot podatku od urzędu skarbowego.
Inwestowanie w szybkie instrumenty finansowe
Warto zastanowić się nad inwestycjami w krótkoterminowe instrumenty finansowe, które pozwolą zwiększyć aktywa obrotowe. Lokaty bankowe, bony skarbowe czy krótkoterminowe fundusze inwestycyjne mogą być dobrym rozwiązaniem dla firm, które dysponują nadwyżkami środków, ale nie chcą ich zamrażać na dłuższy czas. Odpowiednio zdywersyfikowane portfele inwestycyjne mogą pomóc firmie zwiększyć płynność finansową.
Co to jest analiza wskaźnikowa i jak wpływa na decyzje finansowe?
Analiza wskaźnikowa to narzędzie, które pomaga ocenić efektywność zarządzania aktywami obrotowymi w firmie. Dzięki niej można monitorować takie wskaźniki, jak wskaźnik bieżącej płynności, wskaźnik rotacji zapasów czy wskaźnik rotacji należności. Regularne analizy pozwalają na podejmowanie lepszych decyzji dotyczących zarządzania środkami obrotowymi, co wpływa na długoterminową stabilność finansową firmy.
Zwiększanie aktywów i środków obrotowych w firmie to proces, który wymaga skrupulatnego zarządzania zapasami, należnościami oraz inwestycjami krótkoterminowymi. Kluczowe jest wdrożenie narzędzi do monitorowania finansów, jak analiza wskaźnikowa, aby podejmować świadome decyzje. Firma, która skutecznie zarządza swoimi aktywami obrotowymi, zyskuje większą elastyczność finansową i stabilność na rynku.