Gwarancja bankowa – czym jest i w jaki sposób można ją uzyskać?

Gwarancja bankowa pozwala często sfinalizować transakcję, nawet gdy firmie brakuje na to środków finansowych. Otrzymanie gwarancji od banku uwiarygodnia przedsiębiorców w oczach kontrahentów. Czym jest gwarancja bankowa i jak ją uzyskać?

Co to jest gwarancja bankowa?

Gwarancja bankowa to instrument mocowany w polskim prawie, a konkretnie w Ustawie Prawo Bankowe, art. 81. To jednostronne zobowiązanie banku, zwanego gwarantem, że po spełnieniu określonych warunków zapłaty przez firmę uzyskującą gwarancję (beneficjenta), bank wykona na jej rzecz konkretne świadczenie pieniężne. Zawsze trzeba sporządzić gwarancję bankową na piśmie i zawrzeć wszelkie ustalenia dotyczące warunków do spełnienia, formy zapłaty etc. 

Beneficjentem gwarancji bankowej może być firma, np. producent jakichś dóbr. Występują różne rodzaje gwarancji bankowej. Wzorem najczęściej wykorzystywanym jest gwarancja jako zabezpieczenie spłaty kredytu, a także gwarancje zapłaty za zakupiony towar czy wykonanie usług.

Gwarancja bankowa a ubezpieczeniowa

Gwarancja bankowa jest zgoła czym innym niż gwarancja ubezpieczeniowa, choć powszechnie uważa się je za tożsame produkty. Bankowa regulowana jest ustawą, zaś ubezpieczeniowa nie została prawnie zdefiniowana. Co więcej, mamy tu innego gwaranta – bank kontra towarzystwo ubezpieczeniowe. Ponadto jest inne zabezpieczenie gwarancji. Bank wymaga zabezpieczenia finansowego, zaś towarzystwo ubezpieczeniowe ponoszone ryzyko odzwierciedla w wysokości składek.

Rodzaje gwarancji

Jakie są rodzaje gwarancji bankowych? Jest ich dość sporo, a konkretna oferta zależy od banku. Najczęściej spotyka się gwarancję:

•       akcyzową jako zabezpieczenie pokrycia zobowiązań podatkowych czy opłat paliwowych,
•       celną, która zabezpiecza spłatę długów celnych, podatków i opłat na rzecz Skarbu Państwa,
•       dobrego wykonania – zabezpiecza wykonanie umowy, roszczeń z tytułu gwarancji technicznej i rękojmi,
•       przetargową, która zastępuje wadium gotówkowe i jest płatna, gdy firma wygra przetarg, ale nie podpisze kontraktu lub nie wywiąże się z obowiązków, np. nie dotrzyma harmonogramu prac,
•       terminowej spłaty kredytu/pożyczki,
•       terminowej zapłaty, stosowana przy zakupie towarów lub usług,
•       zapłaty czynszu,
•       zapłaty rat leasingowych,
•       zwrotu zaliczki, w razie niewywiązania się zleceniodawcy z podpisanej umowy,
•       loteryjną, która zapewnia wypłatę bądź wydanie nagród w zorganizowanej przez zleceniodawcę promocji, grze czy loterii.

Gwarancje Bankowego Funduszu Gwarancyjnego

Zupełnie czym innym niż gwarancje udzielane przez bank są gwarancje zapewniane przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Zgodnie z ustawą o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym z dnia 10 czerwca 2016 roku wszyscy klienci banków w Polsce mają zagwarantowane depozyty do równowartości w złotych nieprzekraczającej 100 000 euro. To zabezpieczenie na wypadek bankructwa i niewypłacalności banku. Dzięki temu nawet w czasie kryzysu, pieniądze w banku są bezpieczne.

Sposoby udzielania gwarancji bankowych

Gwarancje bankowe mogą być udzielane na bardzo różne kwoty, czasem nawet na miliony złotych, i na różne sposoby – jednorazowo lub w formie linii, do ustalonego limitu. Jednorazowo są wykorzystywane przy jednej, określonej transakcji i tu jest konkretna suma zabezpieczenia. W przypadku uruchomienia linii ustalany jest górny limit do wykorzystania na różne transakcje np. w ciągu jednego roku. Ta gwarancja ma charakter odnawialny.

Jak uzyskać gwarancję bankową? 

O gwarancję bankową trzeba ubiegać się w wybranym banku, który oferuje tego typu zabezpieczenie. Bank dokonuje analizy sytuacji klienta, podobnie jak w przypadku udzielania kredytu. Bada zatem ryzyko transakcji, wiarygodność firmy i jej zdolność kredytową. Konieczne przy wnioskowaniu o gwarancję jest przedstawienie dokumentów dotyczących sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. W razie otrzymania pozytywnej decyzji bank podpisuje z klientem umowę na wydanie gwarancji bankowej. Jaki jest koszt gwarancji bankowej? Zdarza się, że bank wymaga zabezpieczenia swoich interesów w postaci np. nieruchomości lub innego składnika majątku klienta.