Czym są należności krótkoterminowe i długoterminowe?

Należności to kluczowy element aktywów każdej firmy, stanowiący część jej majątku. Odnoszą się one do kwot, które firma powinna otrzymać od swoich kontrahentów w wyniku przeprowadzonych transakcji. W zależności od terminu, w jakim te kwoty mają zostać spłacone, należności dzielimy na należności krótkoterminowe oraz należności długoterminowe.

Należności krótkoterminowe

Należności krótkoterminowe to te, które przedsiębiorstwo spodziewa się odzyskać w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Do tej kategorii zaliczają się wszystkie należności wynikające z dostaw i usług, niezależnie od terminu ich zapłaty. Przykładem należności krótkoterminowych są także należności publicznoprawne (takie jak podatki, dotacje, cła, ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz inne zobowiązania publicznoprawne) oraz wszelkie inne należności, których termin zapłaty jest krótszy niż 12 miesięcy od dnia bilansowego. Dla firmy takie należności są szczególnie istotne, ponieważ ich terminowa spłata wpływa bezpośrednio na płynność finansową przedsiębiorstwa.

Należności długoterminowe

Z kolei należności długoterminowe to te, których termin płatności przekracza 12 miesięcy. Przykładem mogą być długoterminowe umowy, gdzie firma udziela pożyczki innemu podmiotowi z oczekiwaniem na spłatę w ciągu kilku lat. Inny przykład należności długoterminowych to umowy leasingowe, które generują stałe, regularne przychody przez dłuższy czas. Takie należności odnoszą się też do sprzedaży środków trwałych, kaucji lub innych rozrachunków, które nie są związane z podstawową działalnością operacyjną. Należności długoterminowe odzwierciedlają przyszłe dochody, które będą zrealizowane w dłuższym horyzoncie czasowym.

Wierzytelność a należność

Często spotykanym zagadnieniem jest rozróżnienie między pojęciami wierzytelności a należności. Choć oba terminy są blisko związane, istnieje między nimi subtelna różnica. Wierzytelność to prawo wierzyciela (czyli firmy) do żądania od dłużnika spełnienia określonego świadczenia, najczęściej zapłaty określonej kwoty. Należność to zaś konkretny dług, który dłużnik zobowiązany jest spłacić wierzycielowi. W praktyce, należność to kwota, którą firma powinna otrzymać, a wierzytelność to prawo do jej egzekwowania.

Egzekwowanie należności

Egzekwowanie należności to proces, w którym firma dąży do odzyskania należnych jej środków finansowych. Może to obejmować różne działania, od przypominania dłużnikom o zbliżającym się terminie płatności, przez negocjacje warunków spłaty, aż po skierowanie sprawy na drogę sądową. W skrajnych przypadkach, kiedy dłużnik nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań, firma może zlecić egzekwowanie należności firmie windykacyjnej. Skuteczne zarządzanie należnościami jest kluczowe, aby utrzymać płynność finansową i uniknąć problemów z brakiem środków na bieżącą działalność.

Należności a faktoring

W kontekście zarządzania należnościami warto wspomnieć o faktoringu, który jest jednym ze sposobów na poprawę płynności finansowej firmy. Faktoring polega na sprzedaży wierzytelności firmie faktoringowej, która w zamian za prowizję, natychmiast wypłaca przedsiębiorstwu gotówkę. W praktyce oznacza to, że firma może uzyskać środki finansowe, nie czekając na uregulowanie należności przez dłużnika. Faktoring jest szczególnie przydatny w przypadku należności krótkoterminowych, gdzie szybki dostęp do gotówki może znacząco poprawić funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Jednakże, faktoring można również zastosować do niektórych należności długoterminowych, zwłaszcza jeśli spłata rozłożona jest na raty.

Księgowanie należności

Księgowanie należności jest istotnym elementem rachunkowości przedsiębiorstwa, który polega na prawidłowym ujęciu w księgach rachunkowych wszystkich należności wynikających z działalności operacyjnej. Należności krótkoterminowe oraz długoterminowe muszą być ujęte w odpowiednich kontach księgowych, co pozwala na rzetelne przedstawienie sytuacji finansowej firmy w sprawozdaniach finansowych. W przypadku należności krótkoterminowych, księgowanie odbywa się na w aktywach obrotowych na koncie Należności z tytułu dostaw i usług, natomiast należności długoterminowe są ujmowane na w aktywach trwałych na koncie o nazwie Należności długoterminowe lub na koncie Pozostałe rozrachunki. Warto pamiętać, że poprawne księgowanie należności nie tylko ułatwia zarządzanie finansami, ale także umożliwia prawidłowe rozliczenia podatkowe oraz kontrolowanie terminowości wpływów. Regularne monitorowanie stanu należności pozwala na szybkie reagowanie na opóźnienia w płatnościach, co może zapobiec problemom z płynnością finansową przedsiębiorstwa.

Zarządzanie należnościami krótkoterminowymi i długoterminowymi to kluczowy aspekt działalności każdej firmy. Odpowiednie rozróżnienie między nimi, skuteczne egzekwowanie należności oraz wykorzystanie narzędzi takich jak faktoring, mogą znacznie wpłynąć na kondycję finansową przedsiębiorstwa. W dobie rosnącej konkurencji i zmieniających się warunków rynkowych, właściwe zarządzanie należnościami jest nie tylko koniecznością, ale również elementem budowania długoterminowej stabilności finansowej firmy.