Miesiąc: lipiec 2018

Przed płatnikami VAT pierwszy miesiąc rozliczania tego podatku na nowych warunkach – z rachunkami split payment. Jak odzyskać pieniądze z takiego rachunku? Czy trzeba je deklarować w rozliczeniach VAT? I jak przygotowane są do tego tematu Urzędy Skarbowe?

Płacić VAT można jak zwykle

Stworzone przez banki rachunki VAT przedsiębiorców są jeszcze w dużej części puste lub znajdują się na nich drobne kwoty. Nie ma konieczności dokonywania płatności VAT z tego konta, a co za tym idzie – nie trzeba go uzupełniać dodatkowymi środkami.

– Płatności można dokonywać ze zwykłego rachunku firmowego lub dedykowanego konta VAT, nawet jeśli nie ma na nim pełnej kwoty potrzebnej do opłacenia podatku –  wyjaśnia Monika Woźniak ze spółki faktoringowej SMEO. – W sytuacji, gdy na naszym kon­cie VAT nie będzie wystar­cza­ją­cych środ­ków na spłatę należ­no­ści podat­ko­wych, bra­ku­jąca kwota zosta­nie pobrana z konta fir­mo­wego –  dodaje.

Podobnie sprawa ma się z nadwyżkami VAT – jeśli płatnik nie będzie chciał otrzymać zwrotu na konto VAT, po prostu nie podaje go w deklaracji. Zwracane pieniądze nie są automatycznie kierowane na VAT-owskie konto.

Zwroty z rachunku VAT? Są warunki

Jednym z udogodnień, które Ministerstwo Finansów proponuje płatnikom rozliczającym się z urzędami za pośrednictwem konta VAT, jest przyspieszony (25-dniowy zamiast standardowego – 60-dniowego) termin zwrotu nadpłaconego VAT z rachunku. Jest on wtedy wysyłany z powrotem na to konto, czyli będzie możliwy do wykorzystania jedynie do realizacji płatności związanych z tym podatkiem. Przedsiębiorcy mogą przenieść pieniądze z tego rachunku na inne konto bankowe należące do firmy, jednak w takim wypadku muszą uzyskać zgodę Naczelnika Urzędu Skarbowego. W tym celu należy złożyć wniosek do Urzędu Skarbowego. Powinien on zostać rozpatrzony w ciągu 60 dni – czyli dostęp do środków może trwać dłużej niż w wypadku zwrotu na zwykłe konto firmowe.

Przekazanie przez Urząd Skarbowy pieniędzy z konta VAT na konto firmowe nie dzieje się automatycznie. Fundusze nie będą przelane w wypadku, kiedy istnieją zaległości podatkowe lub gdy zachodzi uzasadniona obawa, że podatnik nie wykona swoich zobowiązań. Urząd ma być szczególnie uważny w wypadku, gdy płatnik regularnie nie uiszcza opłat, zbywa majątek przedsiębiorstwa, ewentualnie gdy ustalone zostanie dodatkowe zobowiązanie.

Ustawa nie określa formy składanego przez podatnika wniosku. Spokojnie można uznać, że pismo powinno zawierać dane wskazane w art. 168 Ordynacji podatkowej. Są to m.in. dane podatnika i naczelnika właściwego urzędu skarbowego i podpis wnioskującego. Do tej pory podatnicy posługiwali się zazwyczaj załącznikiem do deklaracji podatkowej według ustalonego wzoru.

Ustawa określa, że wniosek winien być umotywowany, jednak nie nakłada na podatnika wymagań odnośnie szczegółowego uzasadnienia składanego pisma. Może wydawać się, że wystarczającą informacją zawartą we wniosku jest zapewnienie o spełnianiu przez podatnika warunków uzasadniających zwrot podatku VAT, jednak takich szczegółów w ustawie nie ma.

Informacje są dostępne – w teorii

Postanowiliśmy sprawdzić, jak wygląda informacja o płatnościach i zwrotach VAT w nowych warunkach. Około godziny szesnastej zadzwoniliśmy na infolinię Ministerstwa Finansów. W kolejce na połączenie oczekiwało ponad 50 osób. Nie przesuwała się ona zbyt szybko. Po godzinie dziewiątej rano następnego dnia było lepiej – około 35 osób, natomiast samo oczekiwanie na połączenie trwało niecałe 10 minut.

Pracownicy infolinii udzielili dokładnej informacji – łącznie z tą, jak złożyć wniosek do Urzędu Skarbowego (według Infolinii Ministerstwa Finansów nie musi być zbytnio szczegółowe – wystarczy formułka “Proszę o przekazanie kwoty… na rachunek” i krótkie uzasadnienie). Gorzej jest w momencie, kiedy przechodzimy do praktyki, dzwoniąc do Urzędów Skarbowych.

Urząd: „Będziemy się zastanawiać”

Dzwoniąc do Urzędów Skarbowych dowiedzieliśmy się, że lawina jeszcze nie ruszyła. Co więcej, nie pojawiły się jeszcze żadne płatności z kont VAT. Jako że jest to pierwszy miesiąc funkcjonowania ustawy, nie jest to nic dziwnego. Urzędnicy radzą, żeby formularze wypełniać tak, jak do tej pory.

Do tej pory księgowe z urzędów, z którymi się kontaktowaliśmy jako przedsiębiorcy, nie spotkały się jeszcze z potrzebą przesunięcia pieniędzy z konta VAT. Niektóre sugerowały aby – ponieważ nie mają jeszcze wypracowanych procedur na takie sytuacje – “złożyć wniosek, a urząd będzie się zastanawiać”.

Co siódmy Polak chętnie udostępni swoje dane do logowania do banku licencjonowanemu podmiotowi. Zwłaszcza w sytuacji, kiedy wiąże się to z określonymi korzyściami. Unijna dyrektywa PSD2, która ma w pełni obowiązywać w przyszłym roku, ma szansę poprawić ten wynik.

Polacy w porównaniu do innych narodów szybko przyswajają sobie nowinki usprawniające korzystanie z usług finansowych. Wciąż momentem zawahania jest dla nas konieczność podania danych do logowania do konta bankowego poprzez pośrednika usługi. Jednak i w tym zakresie nabieramy pewności.

Według badania Blue Media, w ubiegłym roku już 14 proc. polskich internautów było gotowych podać dane do logowania do banku firmie, którą uznają za wiarygodną. Rośnie także ogólne zaufanie do niebankowych dostawców usług finansowych. W 2016 roku z ich oferty skorzystałoby 6% ankietowanych, w 2017 roku było to już 11%. Fintechy liczą na to, że Polacy wkrótce ostatecznie przełamią opory w związku z obowiązującą od czerwca tego roku dyrektywą PSD2, która pełnego wdrożenia doczeka się w przyszłym roku.

Podpisana pod koniec maja przez prezydenta nowelizacja ustawy o usługach płatniczych jest kolejnym krokiem na drodze do stworzenia jednolitego rynku płatności w UE. Sprzyja też rozwojowi nowoczesnych usług finansowych świadczonych online. PSD2 nakłada na banki obowiązek zapewnienia podmiotom spełniającym określone wymogi bezpieczeństwa dostęp do informacji o rachunku klienta poprzez zestaw procedur i funkcji dostępowych czyli tzw. API (Application Programming Interface). Klient wyraża zgodę na udzielenie takiego dostępu autoryzując połączenie. Choć sam odgórny obowiązek dopuszczania takich integracji oraz ustandaryzowanie integratora jest nowością, rynek już od dawna radzi sobie korzystając z pośrednich rozwiązań.

– Na rynku europejskim od lat funkcjonują z powodzeniem instytucje finansowe, które za zgodą klienta weryfikują dane z jego rachunku bankowego. Dzięki temu są w stanie zaoferować usługę finansową zwykle w pełni online, bez konieczności wypełniania obszernych formularzy i dostarczania papierowej dokumentacji. W Polsce najpopularniejszym narzędziem do takiej automatycznej i wygodnej weryfikacji jest istniejący już niemal dekadę polski Kontomatik. Korzystają z niego nie tylko duże e-commercy typu Allegro czy fintechy, ale też same banki w celu przyspieszenia wewnętrznych procesów – mówi Michał Pawlik,prezes spółki faktoringowej SMEO, która dwa lata temu zdecydowała się na wdrożenie rozwiązania.

Mechanizm stosuje protokół SSL, który gwarantuje szyfrowaną transmisję danych, podobnie jak gdy logujemy się do banku przez przeglądarkę internetową lub dokonujemy płatności online. Z rachunku klienta odczytywane są wyłącznie dane niezbędne do przeprowadzenia operacji, którą chce właśnie wykonać. Co najważniejsze, nie są one nigdzie zapisywane na stałe. Informacje analizowane są na bieżąco w celu np. przyznania finansowania, a następnie zostają trwale usunięte w momencie wygaśnięcia sesji połączenia z bankiem.

– Klient oczekuje od nowoczesnych instytucji finansowych natychmiastowego dostępu do usługi. Chce uruchomić proces kilkoma kliknięciami, np. wypłacić sobie środki z wystawionych faktur sprzedażowych w ramach faktoringu albo przyznać pożyczkę. Aby mu to zapewnić musimy oprzeć się na wiarygodnych źródłach danych, a takim bez wątpienia jest historia rachunku bankowego. Dzięki Kontomatik nie trzeba udawać się do banku po żadne zaświadczenia ani wypełniać obszernych wniosków. Po autoryzacji dostępu do rachunku mechanizm sam wyszukuje i analizuje potrzebne dane. Po kilku minutach kwota, o którą wnioskował tak zweryfikowany klient znajduje się na jego  koncie – komentuje prezes SMEO.

Zastosowanie tego rodzaju narzędzi weryfikacji jest coraz popularniejsze np. w Niemczech, krajach skandynawskich czy Wielkiej Brytanii. Funding Circle – korzystający z analogicznej weryfikacji konta bankowego brytyjski fintech – po siedmiu latach działalności znalazł się w pierwszej trójce największych pożyczkodawców w UK, włączając w to banki.

Zdaniem Pawlika, obawy przed udostępnianiem danych z konta wynikają głównie z niewiedzy, jak są one wykorzystywane i zabezpieczane. Choć dyrektywa PSD2 nie pociąga za sobą żadnego innowacyjnego technologicznie rozwiązania, poprzez nałożenie na banki obowiązku otwarcia API ma szansę przyczynić się do szybkiej popularyzacji usług opartych na weryfikacji rachunku. To zaś sprawi, że klienci oswoją się z całym mechanizmem i zaczną podchodzić do niego z większym zaufaniem.

Firmy faktoringowe, podobnie jak inne instytucje finansowe starają się poznać swojego nowego klienta, przed podjęciem z nim współpracy. Jak to robią? Z jakich mechanizmów korzystają?

Michał Pawlik: Każda firma faktoringowa ma swoją własną politykę weryfikacji klientów. Nieco upraszczając, firmy faktoringowe można obecnie podzielić na dwie grupy. Pierwszą stanowią tradycyjni faktorzy, którzy robią pełną analizę klienta. Często robią to na podstawie składanych przez niego dokumentów, łącznie z np. umowami handlowymi. Drugą grupę stanowią firmy łączące usługi finansowe z technologią, takie jak SMEO, które odeszły już w całości od zbierania papierowych dokumentów na rzecz w pełni zdigitalizowanego procesu online.W SMEO weryfikację klienta opieramy na naszym autorskim rozwiązaniu technologicznym, wykorzystując dane finansowe i behawioralne. Takie nowoczesne podejście jest szczególnie ważne dla mało ubankowionych mikro i małych przedsiębiorstw. Czyli takich firm, o których faktorzy mają mało tradycyjnych informacji, albo które wychodzą poza standardowe modele, np. startupów. Poza informacjami na temat przychodów i wystawianych faktur ważne jest dla nas, czy firma ma rzeczywiście relacje z klientami, czy realizuje dla nich swoje usługi i czy dostarcza produkt końcowy. Analizujemy bardzo dużo danych, łącznie z tymi płynącymi z mediów społecznościowych. Oczywiście korzystamy także z baz zewnętrznych.

Z jakich zewnętrznych źródeł informacji korzystają firmy faktoringowe w procesie oceny ryzyka kredytowego?

MP: Firmy faktoringowe, podobnie jak banki, korzystają z szerokiego wachlarza informacji. Dla spółek działających w tradycyjnym modelu są to głównie dane z biur informacji gospodarczej, dane finansowe przedsiębiorstwa czy szereg zaświadczeń, które musi przedstawić klient. Firmy technologiczno-finansowe, takie jak SMEO, oprócz twardych danych, analizują dane behawioralne dotyczące przebiegu procesu składania wniosku. Dodatkowo biorą pod uwagę również dane środowiskowe, jak system operacyjny potencjalnego klienta, przeglądarka z jakiej korzysta, adres IP, lokalizacja geograficzna. Oba te podejścia łączy to, że korzystamy z BIG jako niezawodnego źródła danych. Dla takiej firmy jak nasza ważne jest, aby mieć dostęp do informacji w każdej chwili, online. Dzięki temu dane uzyskujemy błyskawicznie. Biorąc pod uwagę specyfikę naszych klientów, którym zależy na czasie, proces weryfikacji musi przebiegać jak najszybciej i najpłynniej.Wśród zewnętrznych baz danych zostały wymienione biura informacji gospodarczej.

Jakie dane z BIG-ów są najważniejsze dla faktora?

MP: Dla faktorów używających standardowych modeli szacowania ryzyka ważne są dane negatywne o niezapłaconych terminowo rachunkach czy ratach kredytu. Coraz częściej w faktoringu wykorzystuje się też zbierane przez BIG dane pozytywne. Dla nas są one czymś szalenie istotnym, jako że są one wysoce predykcyjne.Od wielu lat pracuję z obszarami ryzyka i nie wyobrażam sobie analizy bez kluczowych danych, które uzyskać można z pomocą BIG. Zawsze powinny one stanowić jeden z filarów oceny ryzyka faktoringowego.

W bazie BIG znajdują się informacje o nieterminowo spłacanych zobowiązaniach takich jak: raty kredytu, raty pożyczek, płatności za telefon itp. Na ile istotna jest taka informacja z punktu widzenia firmy faktoringowej, która finansuje faktury na kwoty kilkunastu czy też kilkudziesięciu tysięcy PLN? 

MP: Każda informacja, która pokazuje nam, że klient może nie wywiązywać się z należności terminowo, jest dla nas istotna. Małe zaległości mogą przekładać się na problemy z większymi opłatami. Zwłaszcza w przypadku przedsiębiorcy, o którym mamy niewiele informacji. Nawet drobne problemy, zwłaszcza jeśli widać, że jest ich sporo, mówią nam dużo o kulturze i możliwościach płatniczych klienta. Pokazują, że może być to ryzykowny klient. Może się bowiem okazać, że z małej chmury będzie padał duży deszcz. Trzeba mieć też na uwadze, że każdemu mogą przydarzyć się potknięcia. Dlatego też jedno lub kilka opóźnień z opłatą za rachunek telefoniczny, zwłaszcza jeśli są one zrównoważone przez pozytywne dane, nie powinny przekreślać współpracy. Zatem wiemy już, że informacje o zadłużeniach widoczne w BIG, są ważne w procesie oceny ryzyka i zdolności kredytowej klienta. Wymienione zostały również informacje pozytywne, które potwierdzają terminowe regulowanie zobowiązań.

W jakich obszarach ta kategoria danych gospodarczych może być pomocna w faktoringu?

MP: Dane pozytywne pojawiają się dużo szybciej i częściej od tych negatywnych, które zwykle są incydentalne. Pozwalają nam na obserwowanie długoterminowych zachowań klienta. Jeśli bazujemy tylko na informacjach negatywnych, możemy nie mieć pełnego obrazu zdolności finansowej klienta. Dane o terminowym i wypłacalnym kliencie potwierdzone dzięki danym pozytywnym pokazują dobre zachowania klienta i świadczą o zaufaniu, jakim obdarzają go kontrahenci. Oczywiście o zaufaniu klientów do firmy możemy dowiedzieć się z innych źródeł, np. z mediów społecznościowych. Jednak BIG pokazuje nam dodatkowo dane finansowe. Generalnie poziom zaufania do firmy jest trudny do wychwycenia, jeśli nie korzystamy z obu kategorii danych.

W jakim kierunku na przestrzeni najbliższych 2-3 lat widzieliby Państwo rozwój produktów i usług biur informacji gospodarczej, by pełniej zaspokajać potrzeby branży faktoringowej?

MP: Jako reprezentant jednej z najszybciej rozwijającej się gałęzi sektora bankowego mam nadzieję, że BIG-i ciągle będą poszerzać zakres źródeł, z których czerpią informacje. Tym bardziej, że w obecnej, cyfrowej rzeczywistości mamy dostęp do olbrzymiej liczby danych, które tylko czekają, żeby je zebrać i poddać analizie.Ogromne nadzieje pokładam w informacjach pozytywnych. Wychodzę z założenia, że poza sygnałami alarmowymi wynikającymi z problemów w płatnościach, należy patrzeć też na to, jak przedsiębiorcy ze sobą współpracują, ilu klientów jest z nich zadowolonych. Klienci SMEO to ciężko pracujący przedsiębiorcy. Przede wszystkim staramy się im pomóc w ograniczeniu problemów z zatorami finansowymi.

Edyta Szymczak, Prezes Zarządu ERIF BIG S.A.Cieszymy się, że na rynku pojawiają się nowe firmy faktoringowe, które również dostrzegają potrzebę współpracy z biurami informacji gospodarczej. ERIF od stycznia 2018 roku ma przyjemność być Partnerem Wspierającym Polski Związek Faktorów. Dokładamy wszelkich starań, aby wyjść naprzeciw oczekiwaniom firm faktoringowych, zarówno tych zrzeszonych w związku, jak i tych które jeszcze do niego nie należą. Oczekiwania te spełniamy już od początku naszych rozmów biznesowych poprzez tworzenie specjalnych, dedykowanych dla branży modeli współpracy. Zdajemy sobie doskonale sprawę jak ważne jest ograniczanie kosztów, również w tej branży. Zapewniamy przejrzystą i prostą infrastrukturę techniczną, która pozwala na szybkie jej wdrożenie, a także intuicyjne korzystanie. Każdego dnia pracujemy nad tym, aby w naszej bazie było jak najwięcej danych. Aktualnie w ERIF znajduje się ok. 700 tys. NIP i 4 mln numerów PESEL. Znaczna część tych danych w przypadku podmiotów gospodarczych dotyczy informacji pozytywnych ze 100% pokryciem danych adresowych. A to – jak potwierdzają nasi Partnerzy biznesowi jest kluczową wartością przy weryfikacji m.in. tożsamości nowego klienta.